Η γιορτή του Αγίου Βαλεντίνου ως προστάτη των ερωτευμένων αποτελεί αναβίωση μιας ειδωλολατρικής αισθησιακής γιορτής που γινόταν αιώνες προ Χριστού.
Συγκεκριμένα, οι Ρωμαίοι γιόρταζαν στις 14-15 Φεβρουαρίου μιαν ειδωλολατρική αισθησιακή γιορτή για να τιμήσουν τον Λούπερκους, κυνηγού λύκων, που την έλεγαν «Λουπερκάλια» (Lupercallia) προς τιμή του θεού Φαύνου (του Πάνα των Ελλήνων που λατρευόταν στην Αρκαδία ως θεός του φωτός).
Θυσίαζαν κατσίκια και σκυλιά, ενώ τα νεαρά αγόρια χτυπούσαν με λωρίδες από δέρμα κατσίκας τις νεαρές κοπέλες για να τους μεταδώσουν τη γονιμότητα. Μάλιστα, συνήθιζαν και τότε να ανταλλάσσουν δώρα οι ερωτευμένοι. Σύμφωνα με τα έθιμα της εποχής έβαζαν τα ονόματα νεαρών κοριτσιών σε ένα κουτί, όπου οι άντρες διάλεγαν ένα "λαχνό" και έπαιρναν εκείνη που θα τους τύχαινε το όνομα της. Συνήθως μετά ακολουθούσαν όργια.
Ο Πάνας ταυτίζεται με το φοινικικό θεό Βάαλ ή Νεβρώδ, της Παλαιάς Διαθήκης. Ο Νεβρώδ, (ιδρυτής της Βαβυλώνας) γεννήθηκε στο χειμερινό ηλιοστάσιο (6η Ιανουαρίου). Επειδή όμως οι αρχαίοι θεωρούσαν τη μητέρα ακάθαρτη μέχρι την 40ή ημέρα από τη γέννηση του παιδιού της, μπορούσε να γιορταστεί από το βράδυ της 14ης, όπως υπολόγιζαν τις ημέρες από τη δύση του ηλίου. Σύμφωνα με τις παραδόσεις, ο Νεβρώδ ονομάστηκε Λούπερκους επειδή κυνήγησε λύκους στα Απέννινα όρη και Βαλεντίνος από το επίθετο valeus που σημαίνει ισχυρός. Το σύμβολο της καρδιάς, εικάζεται ότι βγήκε από τα βαβυλωνιακά, όπου προφέρεται βαλ, που τόσο έμοιαζε με το όνομα του αιμοδιψή θεού Βάαλ.
Όλοι γνωρίζουμε τη ζωτική σημασία της καρδιάς για το σώμα μας. Αποτελεί το πρώτο όργανο που λειτουργεί κατά το σχηματισμό του εμβρύου και εκείνο που σταματάει τελευταίο. Η καρδιά είναι λοιπόν ταυτόσημη με τη ζωή. Από αυτή τη λειτουργία και μόνο, η καρδιά συνδυάζεται με τη δύναμη, τη δημιουργία, τη ζωντάνια, την ανανέωση, την αναζωογόνηση. Έννοιες που είναι εξάλλου χαρακτηριστικά της λειτουργίας της καρδιάς και του αίματος που στέλνει σε κάθε σημείο του σώματος. Ο έρωτας «φαίνεται» πολλές φορές από το πόσο επηρεάζει το ρυθμό της καρδιάς. Η ένταση που προέρχεται από το «καρδιοχτύπι» του έρωτα δεν είναι παρά η γενεσιουργή ανάγκη για δημιουργία, ανακάλυψη, κατάκτηση του πόθου για τον άλλο. Επομένως, υποσυνείδητα, η καρδιά γίνεται το πιο αντιπροσωπευτικό σύμβολο του έρωτα.
